CHỢ TẾT NƠI MÙA XUÂN CÓ MÙI CỦA ĐỜI SỐNG

Ngày đăng: 16-12-2025

18 lượt xem

Chợ Tết là nơi mùa xuân có mùi rõ nhất. Không phải thứ mùi được pha chế hay trang trí, mà là mùi của đời sống thật: mùi lá dong còn ướt sương sớm, mùi gạo nếp mới xay thơm âm ấm, mùi hành hương cay nồng vương trên đầu ngón tay, mùi khói bếp quện vào áo bông cũ của người đi chợ từ tinh mơ. Chỉ cần bước vào chợ Tết, người ta biết ngay: năm cũ đã khép lại, và một vòng đời mới đang mở ra.

Chợ Tết Bắc Bộ thường không lớn. Nó họp ở bãi đất đầu làng, dưới gốc đa, cạnh con sông nhỏ hay bên sân đình. Nhưng chính sự giản dị ấy làm chợ có hồn. Chợ không cần đèn màu hay băng rôn. Con người tự làm chợ sáng lên bằng tiếng gọi nhau quen thuộc, bằng những gương mặt đã nhìn suốt cả năm, bằng sự rộn ràng rất vừa phải của những người hiểu nhau quá rõ.

Ở chợ, người ta không chỉ mua bán. Người ta trao đổi cả một năm đã qua. Một câu trả giá thường bắt đầu bằng chuyện mùa màng: “Năm nay lúa được không?”, “Nhà còn nuôi lợn chứ?”. Một mớ rau được gói thêm bằng vài câu hỏi thăm sức khỏe người già, việc học của trẻ nhỏ. Tiền trao tay, nhưng thứ ở lại lâu hơn là cảm giác mình vẫn còn thuộc về một cộng đồng, nơi mọi người biết nhau từ gốc rạ đến bờ tre.

Chợ Tết cũng là nơi nhìn rõ nhất sự khác biệt của phận người. Có người mua sắm cho đủ đầy mâm cao cỗ đầy, tay xách nách mang. Có người chỉ dám đứng xa, nhìn nồi bánh chưng nhà khác nghi ngút khói mà trong lòng thầm tính xem năm nay nhà mình gói được mấy chiếc. Có những niềm vui được cân đo bằng ký thịt, có những mong mỏi chỉ gói gọn trong một nải chuối chín vừa, một cành đào nhỏ đủ để cắm lên bàn thờ.

Nhưng chợ Tết không lạnh lùng. Bởi giữa mua và bán, vẫn còn những cái gật đầu nhường nhịn, những đồng tiền lẻ bỏ thêm vào tay người mua nghèo, những câu “thôi, lấy đi” nói rất khẽ nhưng ấm. Chợ dạy con người ta một điều rất Bắc Bộ: giữa đời sống nhiều toan tính, vẫn còn chỗ cho sự tử tế không cần gọi tên, không cần ghi nhớ, chỉ cần làm rồi để đó.

Tết là lúc thời gian không chạy nữa, mà lắng lại. Ở làng quê Bắc Bộ, Tết đến không ồn ào. Nó đến bằng chiều ba mươi bảng lảng khói lam, bằng tiếng chổi tre quét sân, bằng mùi nước lá mùi già tỏa lên từ bếp. Người ta thôi vội vã, thôi tranh thủ. Những việc cả năm không kịp làm, Tết cho phép ta làm chậm, làm kỹ, làm bằng cả lòng mình.

Tết là lúc lau lại bàn thờ, không chỉ để sạch bụi, mà để sắp xếp lại ký ức. Là lúc sửa lại khung ảnh cũ, nhìn cho rõ hơn gương mặt người đã khuất. Là lúc thắp nén hương đầu năm, đứng im rất lâu trước bát hương, để nói những điều cả năm không dám nói thành lời. Tết cho con người ta một khoảng lặng chính đáng để quay về với những gì sâu nhất trong mình.

Tết cũng là lúc con người ta dễ yếu mềm. Có những ngôi nhà đón Tết bằng tiếng cười con trẻ, bằng mâm cơm đông đủ. Nhưng cũng có những ngôi nhà đón Tết bằng im lặng. Có những chiếc ghế trống không ai nhắc đến, nhưng ai cũng biết vì sao nó trống. Nỗi buồn trong Tết Bắc Bộ không phô ra, nó nằm yên, như sương đọng trên mái rạ, nhìn thì không thấy, nhưng chạm vào là ướt lạnh.

Vậy mà năm nào người ta cũng chờ Tết. Có lẽ vì Tết cho con người ta một lý do chính đáng để dừng lại. Để nhớ những điều đã qua. Để buồn mà không thấy xấu hổ. Và để tha thứ – cho người khác vì đã không thể trọn vẹn, và cho chính mình vì đã có những năm tháng bất lực.

Tết không hứa hẹn sẽ làm mọi thứ tốt hơn. Nhưng Tết cho ta cảm giác rằng, nếu cần, ta có thể bắt đầu lại. Không phải bằng những lời hô hào lớn lao, mà bằng một khởi đầu rất chậm, rất người.

Làng quê Bắc Bộ đón xuân bằng những điều rất nhỏ. Một con đường được quét sạch từ đầu làng đến cuối xóm. Một mái nhà được vá lại trước ngày ông bà về ăn Tết. Một hàng rào tre buộc thêm sợi dây. Xuân về làng không cần đèn cao hay nhạc lớn, bởi ký ức đã đủ sáng, và con người đã đủ quen.

Ở làng, người ta không cần hỏi nhau nhiều. Chỉ một câu “năm nay ổn không?” là đủ hiểu cả một năm phía sau. Làng nhớ rất lâu. Nhớ nhà nào mới có chuyện buồn, nhà nào vừa mất người, nhà nào đang khó. Và cũng chính vì nhớ, làng không bỏ quên nhau.

Có thể làng nghèo hơn phố. Ít lựa chọn hơn. Chậm hơn. Nhưng làng giữ được một thứ mà phố xá rất dễ đánh mất: cảm giác thuộc về. Ở làng, người ta không cần chứng minh mình là ai. Chỉ cần sống tử tế, là đủ để được gọi tên.

Bởi vậy, dù đi đâu, làm gì, đến xuân, người ta vẫn muốn quay về làng. Không phải để khoe thành đạt, mà để được nhỏ lại, được gọi bằng cái tên cũ, được ngồi xuống bậc thềm quen, nghe lại những câu chuyện không đầu không cuối mà thấy lòng mình yên.

GỌI NGAY - 0903649782 - 028 35146426

ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN MIỄN PHÍ

CÔNG TY CP TV ĐẦU TƯ VÀ THIẾT KẾ XÂY DỰNG MINH PHƯƠNG

Địa chỉ: 28B Mai Thị Lựu - Khu phố 7, Phường Tân Định, TP.HCM

Email: nguyenthanhmp156@gmail.com